صورت معاملات فصلی یا گزارش فصلی خرید و فروش موضوع ماده 169، افراد حقیقی و حقوقی موظف اند تا خرید و فروش کالا یا خدمات، مورد فعالیت سازمان و یا کسب و کار خود را در پایان هر فصل به سامانه امور مالیاتی ارسال کنند. در ارسال صورت معاملات فصلی به سازمان امور مالیاتی مبلغی پرداخت نمی­شود و تنها برای شفاف­تر شدن معاملات و بالاتر رفتن نظم و انضباط مالی می­باشد.

صورت معاملات فصلی

در این مقاله سعی کردیم تا با زبانی ساده و شیوا به بیان صورت معاملات فصلی بپردازیم در ابتدا به تعریف و تاریخچه صورت معاملات فصلی در ایران اشاره می کنیم.

در صورت معاملات فصلی یا گزارش فصلی خرید و فروش موضوع ماده 169، افراد حقیقی و حقوقی موظف اند تا خرید و فروش کالا یا خدمات، مورد فعالیت سازمان و یا کسب و کار خود را در پایان هر فصل به سامانه امور مالیاتی ارسال کنند. در ارسال صورت معاملات فصلی به سازمان امور مالیاتی مبلغی پرداخت نمی­شود و تنها برای شفاف­تر شدن معاملات و بالاتر رفتن نظم و انضباط مالی می­باشد. این قانون در سال 1373 برای اولین بار مطرح شد، در سال 1380 نحوه تهیه صورت معاملات مشخص گردید، در تیر 1394 به تصویب رسید و از سال 1395 اجرایی شد. براساس این قانون صاحبان مشاغل تنها 45روز پس از پایان هر فصل مهلت دارند تا اطلاعات مربوط به معاملات خرید و فروش خود را به سازمان امور مالیاتی ارسال کنند در غیر این صورت مشمول جریمه­ خواهند شد. به طور مثال، مشمولین ارسال گزارش معاملات فصلی تابستان1402، تا تاریخ چهارشنبه 15 آبان 1402فرصت دارند تا گزارش خود را ارسال کنند.

کلیه  اشخاص حقوقی (شرکت­ها)، اشخاص حقیقی (صاحبان مشاغل) مشمول مالیات بر ارزش افزوده و هم چنین صاحبان مشاغل گروه اول مشمول ارسال معاملات فصلی می­باشند.

ارسال صورت معاملات به صورت الکترونیکی و از طریق سامانه­ی tax.gov.ir امکان پذیر می باشد، هم چنین می توان برای ثبت صورت معاملات فصلی از نرم افزار آفلاین (TTMS)  نیز استفاده کرد.

نکته مهم در ارسال صورت معاملات فصلی دریافت کارت اقتصادی است و ارسال معاملات در سامانه فقط با کد اقتصادی مندرج در کارت اقتصادی قابل قبول از سمت اداره مالیاتی است. چنانچه مودیان از کد اقتصادی دیگران استفاده کنند و یا کد اقتصادی طرفین را درج نکنند و یا اینکه صورت حساب معاملات فصلی خود را ارسال نکنند، شامل جریمه­ی 2 درصدی از مبلغ مورد معامله می­شوند. در صورت عدم ارسال برخی از معاملات در صورت معاملات، مودی مالیاتی شامل جریمه 1درصد از مبلغ مورد معامله می­شود.

در صورت معاملات فصلی، گزارشات به دو صورت تکی و تجمیعی ارسال می­گردد، سامانه امور مالیاتی جهت حمایت از کسب و کار­های کوچک، مبلغی را هرسال تحت عنوان حد نصاب معاملات کوچک اعلام می­کند در سال 1402، معاملاتی که کل مبلغ معامله کمتر از یک میلیارد و چهارصد و پنجاه میلیون ریال باشند جز معاملات کوچک به حساب می­آیند. کسب و کارهایی که در یک فصل مالیاتی، معاملات کمتر از 5درصد حد معاملات فصلی (در سال 1402، هفتاد و دو میلیون و پانصد هزار ریال ) باشد، میتوانند فاکتورهای خود را به صورت تجمیعی ارسال و ثبت کنند، معاملات بالاتر از حد نصاب معاملات کوچک الزاما باید به صورت تکی برای سامانه معاملات فصلی ارسال و ثبت شود.

تعدادی از مشاغل از ارسال گزارش­های صورت معاملات فصلی معاف هستند که عبارتند از اشخاص حقیقی و یا صاحبان مشاغل فروش خدمات و یا کالا به مصرف کننده نهایی، شاغلین حوزه­های دام داری، کشاورزی،پرورش ماهی، پرورش زنبور عسل، دام پروری (مشاغل ماده81) و هم چنین خرید از ارگان ها و نهاد های دولتی و مشاغلی که ملزم به ثبت نام در نظام مالیاتی نمی باشند.