اصطلاحات مالیاتی :
مالیات ابرازی: مالیاتی است که مودی مالیاتی در اظهار نامه ی تسلیمی ابراز می نماید، این مالیات باید پرداخت شود یا اینکه ترتیب پرداخت آن داده شود، در غیر این صورت برگه اجرایی صادر خواهد شد و از طریق اجراییات قابل وصول خواهد بود.
مالیات تشخیصی:این مالیات پس از ارسال اظهار نامه ی عملکرد و یا عدم تسلیم اظهار نامه و رسیدگی ماموران مالیاتی ، نسبت به صدور برگ تشخیص مالیات با تعیین مالیات (و یا معاف از پرداخت مالیات) اقدام می گردد، که یه این مالیات مالیات تشخیصی گفته می شود.
مالیات قطعی :اگر مودی مالیاتی به مالیات تشخیص خود اعتراضی نکند و یا اینکه با مسئول مربوطه ، وافق در مورد تعیین درآمد ومیزان مالیات توافق نماید و یا سایر مراحل قانونی همچون مراجع حل اختلاف را سپری نماید مالیات او قطعی خواهد شد.
احکام مالیاتی :
برخی از احکام مالیاتی به شرح زیر می باشد :
- مهلت اعتراض به برگ تشخیص مالیات و مهلت تسلیم اعتراض به اوراق مطالبه مالیات بر ارزش افزوده یا برگ استرداد مالیات اضافه پرداختی حداکثر 20 روز از تاریخ ابلاغ می باشد.
- مهلت مراجعه به مسئول مربوطه در راستای ماده ی 238ق.م.م و ماده 48 ق.م.ا.ا 45 روز پس از ثبت در خواست اعتراض می باشد .
- مهلت اعتراض به آرای هیات های حل اختلاف مالیاتی بدوی جهت رسیدگی مجدد در هیات حل اختلاف تجدید نظر 20 روز از تاریخ ابلاغ رای می باشد.
بخشودگی ۱۰۰ درصدی جرائم قابل بخشش و تقسیط بلندمدت بدهی
مطابق بخشنامه اخیر ( ۲۱/ ۸/ ۱۴۰۲ ) سازمان امور مالیاتی، ... به منظور تسریع در قطعیت پرونده‌های مالیاتی و جلوگیری از تطویل فرآیند دادرسی مالیاتی، اختیار بخشودگی جرائم قابل‌بخشش در مواردی که مؤدیان محترم از اعتراض خود نسبت به برگ تشخیص یا مطالبه مالیات یا جرائم یا آرای بدوی یا تجدیدنظر هیات‌های حل اختلاف مالیاتی که تا تاریخ ۱۴۰۲.۰۸.۲۰ به امور مالیاتی تسلیم کرده‌اند حداکثر تا پانزدهم دی‌ماه سال جاری (۱۴۰۲.۱۰.۱۵) انصراف و مالیات تعیین شده تا مرحله اعتراض را قبول کنند تفویض می‌شود. لازم به ذکر است این تفویض اختیار در صورتی قابل انجام است که اصل مالیات سال/ دوره این قبیل مؤدیان برای اشخاص حقیقی در هر یک از منابع کمتر از یک‌صد و پنجاه میلیون ریال و در خصوص اشخاص حقوقی کمتر از یک‌میلیارد و دویست‌میلیون ریال باشد. همچنین بدهی مالیاتی این‌گونه مؤدیان با رعایت شرایط فوق در اجرای ماده ۱۶۷ قانون مالیاتهای مستقیم تا ۲۴ ماه از تاریخ ابلاغ برگ قطعی قابل‌تقسیط بوده و به مدیران کل امور مالیاتی تفویض می‌شود.
جرم مالیاتی
ماده ۲۷۴ الحاقی قانون مالیاتهای مستقیم ( جرم مالیاتی )
موارد زیر جرم مالیاتی محسوب و مرتکب یا مرتکبان حسب مورد ، به مجازات های درجه شش محکوم می گردند :
تنظیم دفاتر ، اسناد و مدارک خلاف واقع و استناد به آن
اختفای فعالیت اقتصادی و کتمان درآمد حاصل از آن
ممانعت از دسترسی ماموران مالیاتی به اطلاعات مالیاتی و اقتصادی خود یا اشخاص ثالث در اجرای ماده ۱۸۱ قانون مالیاتهای مستقیم و امتناع از انجام تکالیف قانونی مبنی بر ارسال اطلاعات مالی موضوع مواد ۱۶۹ و ۱۶۹ مکرر به سازمان امور مالیاتی کشور و وارد کردن زیان به دولت با این اقدام
عدم انجام تکالیف قانونی مربوط به مالیاتهای مستقیم و مالیات بر ارزش افزوده در رابطه با وصول یا کسر مالیات مودیان دیگر و ایصال آن به سازمات امور مالیاتی در مواعد قانونی تعیین شده
تنظیم معاملات و قراردادهای خود به نام دیگران ، یا معاملات و قراردادهای مودیان دیگر به نام خود بر خلاف واقع
خودداری از انجام تکالیف قانونی در خصوص تنظیم و تسلیم اظهارنامه مالیاتی حاوی اطلاعات درآمدی و هزینه ای در سه سال متوالی
استفاده از کارت بازرگانی اشخاص دیگر به منظور فرار مالیاتی
با توجه به ماده ۲۷۴ الحاقی قانون مالیاتهای مستقیم مصوب ۳۱/ ۰۴/ ۱۳۹۴ که از ابتدای سال ۱۳۹۵ قابل اجرا می باشد و در آن از " مجازات های درجه ۶ " نام برده شده است بدینوسیله مجازات های یادشده در قانون مجازات ، به شرح زیر احصاء گردیده است :
۱ . حبس بیش از شش ماه تا دو سال
۲ . جزای نقدی بیش از بیست میلیون ریال تا هشتاد میلیون ریال
۳ . شلاق از سی و یک تا هفتاد و چهار ضربه و تا نود و نه ضربه در جرائم منافی عفت
۴ . محرومیت از حقوق اجتماعی بیش از شش ماه تا پنج سال
۵ . انتشار حکم قطعی در رسانه ها
۶ . ممنوعیت از یک یا چند فعالیت شغلی یا اجتماعی برای اشخاص حقوقی حداکثر تا مدت پنج سال
۷ . ممنوعیت از دعوت عمومی برای افزایش سرمایه برای اشخاص حقوقی حداکثر تا مدت پنج سال
۸ . ممنوعیت از اصدار برخی از اسناد تجاری توسط اشخاص حقوقی حداکثر تا مدت پنج سال