حسابداری عرضه به خود به معنای ثبت حسابداری برداشت محصولات یا خدمات تولیدی یا خریداری شده برای استفاده شخصی یاشغلی است. بر اساس قانون مالیات بر ارزش افزوده، عرضه به خود مشمول مالیات و عوارض است و باید برای آن صورتحساب صادر کرد.
برای ثبت حسابداری عرضه به خود، باید دارایی‌های ثابت را در ستون بدهکار و موجودی مواد و کالا را در ستون بستانکار ثبت کرد. برای مثال، اگر یک تولیدکننده یخچال، یک یخچال تولیدی خود را به عنوان دارایی ثابت بردارد، باید این ثبت حسابداری را انجام دهد:
| بدهکار | | بستانکار |
| دارایی‌های ثابت | | موجودی مواد و کالا |
محاسبه عوارض و مالیات عرضه به خود
برای محاسبه عوارض و مالیات عرضه به خود، باید از مالیات و عوارض فروش کالا یا خدمت، مالیات و عوارض خرید آن را کسر کرد. این تفاوت، مالیات بر ارزش افزوده نامیده می‌شود. مالیات بر ارزش افزوده بر اساس نرخ‌های مقرر در قانون محاسبه می‌شود. عوارض نیز بر اساس نرخ‌های مقرر در قانون یا تصویب‌نامه‌های مربوطه محاسبه می‌شود. برای تفکیک مالیات و عوارض، باید از فرم مربوط به صورتحساب مالیات بر ارزش افزوده استفاده کنید و مبلغ مالیات بر ارزش افزوده و مبلغ عوارض را به طور جداگانه در آن ذکر کنید. همچنین باید مبلغ مالیات و عوارض را بر اساس نرخ‌های مقرر در قانون مالیات بر ارزش افزوده و قانون یا تصویب‌نامه‌های مربوط به عوارض محاسبه کنید. برای محاسبه مالیات بر ارزش افزوده، باید از مالیات و عوارض فروش کالا یا خدمت، مالیات و عوارض خرید آن را کسر کرد. برای محاسبه عوارض، باید مبلغ فروش کالا یا خدمت را در نرخ عوارض ضرب کرد.
برای مثال، اگر یک تولیدکننده یخچال، یک یخچال تولیدی خود را به عنوان دارایی ثابت بردارد، باید مالیات و عوارض عرضه به خود را به شرح زیر محاسبه کند:
- مالیات و عوارض فروش: مبلغ فروش یخچال ضربدر نرخ مالیات و عوارض. فرض کنید مبلغ فروش یخچال ۱۰ میلیون تومان و نرخ مالیات و عوارض ۹ درصد باشد. پس مالیات و عوارض فروش برابر است با:
10000000×.09=900000
- مالیات و عوارض خرید: مبلغ خرید مواد اولیه و قطعات یخچال ضربدر نرخ مالیات و عوارض. فرض کنید مبلغ خرید مواد اولیه و قطعات ۵ میلیون تومان و نرخ مالیات و عوارض ۹ درصد باشد. پس مالیات و عوارض خرید برابر است با:
5000000×.09=450000
- مالیات بر ارزش افزوده: تفاوت مالیات و عوارض فروش با مالیات و عوارض خرید. پس مالیات بر ارزش افزوده برابر است با:
900000-450000=450000
- عوارض: مبلغ فروش یخچال ضربدر نرخ عوارض. فرض کنید نرخ عوارض ۱ درصد باشد. پس عوارض برابر است با:
10000000×.01=100000
- مجموع مالیات و عوارض عرضه به خود: جمع مالیات بر ارزش افزوده و عوارض. پس مجموع مالیات و عوارض عرضه به خود برابر است با:
450000+100000=550000
برای صدور صورتحساب برای عرضه به خود، باید از فرم مربوط به صورتحساب مالیات بر ارزش افزوده استفاده کنید. این فرم را می‌توانید از سایت سازمان امور مالیاتی دانلود کنید یا از اداره مالیاتی محل تحصیل یا تولید دریافت کنید. در این فرم، باید اطلاعات زیر را وارد کنید:
- نام و نام خانوادگی یا عنوان شرکت یا مؤسسه
- شماره ملی یا شناسه ملی
- شماره ثبت یا شماره اقتصادی
- نشانی کامل
- شماره تلفن
- شماره صورتحساب
- تاریخ صورتحساب
- شرح کالا یا خدمت
- مبلغ فروش بدون مالیات و عوارض
- مبلغ مالیات بر ارزش افزوده
- مبلغ عوارض
- مبلغ کل صورتحساب
پس از تکمیل فرم، باید آن را امضا و مهر کنید و یک نسخه از آن را به اداره مالیاتی محل تحصیل یا تولید ارسال کنید و یک نسخه را نیز در دفتر حسابداری خود نگه دارید.