معافیت مالیاتی
معافیت مالیاتی به معنای خروج قانونی برخی از منابع درآمدی و سرمایه‌ای از شمول پرداخت مالیات است که روشی در جهت اعمال سیاست‌های حمایتی دولت برای انجام برخی از اهداف و سیاست‌های دولت است. معافیت مالیاتی می‌تواند به صورت دائمی، موقت، نرخ ترجیحی یا اعتبار مالیاتی باشد.
معافیت مالیاتی شامل چه کسانی می‌شود؟
معافیت مالیاتی شامل همه افراد نمی‌شود. در واقع در صورت اعطای معافیت مالیاتی اشخاص حقیقی و حقوقی به‌صورت گسترده، کسری درآمد مالیاتی، به‌صورت ناعادلانه با اعمال نرخ‌های مالیاتی بالا به گروه‌های دیگر جامعه جبران می‌شود. لذا معافیت مالیاتی اشخاص حقیقی و حقوقی متعهد به پرداخت مالیات مستقیم که به درآمد تعلق می‌گیرد، تنها به موارد خاصی همسو باسیاست‌های دولت اعمال می‌شود.
معافیت مالیاتی شامل چه مواردی می‌شود؟
طبق قوانین مالیاتی مختلف کشور، مواد قانونی مختلفی در خصوص انواع معافیت‌های مالیاتی وجود دارد که در ادامه به بررسی چند مورد معافیت مالیاتی می‌پردازیم. معافیت مالیات بر حقوق کارگران و کارمندان حقوق کارگران و کامندان با سقفی که قانون‌گذار تعیین می‌کند مشمول معافیت مالیاتی اشخاص حقیقی می‌شوند. معافیت مالیات بر حقوق کارگران و کارمندان بر اساس میزان حقوق و مزایای ثابت و متغیر، حق عیدی و پاداش، حق بیمه و بازنشستگی محاسبه می‌شود. لازم به ذکر است اینکه معافیت مالیاتی تا چه مبلغی است، هر سال توسط قانون‌گذار تعیین می‌شود. معافیت مالیات هزینه‌های درمان مطابق ماده ۱۳۷ قانون مالیات مستقیم ، هزینه‌های درمان پرداخت شده نسبت به معالجه خود یا همسر و اولاد و پدر و مادر و برادر و خواهر تحت تکلف در یک سال مالیاتی تحت شرایط خاص با تأیید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از پرداخت مالیات معاف است. معافیت مالیات جوایز علمی و پژوهشی مطابق ماده ۱۳۸ قانون مالیات مستقیم ، جوایز علمی و پژوهشی که توسط دولت یا نهادهای عمومی یا خصوصی به اشخاص حقیقی پرداخت می‌شود، از پرداخت مالیات معاف است.
معافیت مالیاتی در کشورهای مختلف شرایط و موارد مختلفی دارد. در ایران، بر اساس قانون مالیات‌های مستقیم، ۱۴ موضوع برای معافیت مالیاتی در نظر گرفته شده است. برخی از این موضوعات عبارتند از:
- کشاورزی، عشایری و روستایی
- فعالیت‌های بخش تولیدی و معدنی
- فعالیت آموزشی، ورزشی و تربیتی
- هزینه‌های درمانی
- بیمه عمر
- بخش صادراتی کشور
- سرمایه در گردش بنگاه‌های تولیدی
- و غیره
همانطور که بیان شد معافیت مالیاتی به این معناست که یک منبع درآمد به صورت قانونی و موقت از پرداخت مالیات معاف شود. این ویژگی، روشی برای اعمال سیاست‌های حمایتی دولت برای انجام برخی اهداف و سیاست‌های خود به شمار می‌رود.
راه های معافیت مالیاتی
راه‌های معافیت مالیاتی متنوع و متفاوت هستند. برخی از این راه‌ها عبارتند از:
- معافیت مالیات بر حقوق کارگران و کارمندان: حقوق کارگران و کارمندان با سقفی که قانون‌گذار تعیین می‌کند مشمول معافیت مالیاتی اشخاص حقیقی می‌شوند.
- معافیت هزینه‌های درمان: هزینه‌های درمان پرداخت شده نسبت به معالجه خود یا همسر و اولاد و پدر و مادر و برادر و خواهر تحت تکلف در یک سال مالیاتی تحت شرایط خاص با تأیید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از پرداخت مالیات معاف است.
- معافیت مالیات جوایز علمی و پژوهشی: جوایز علمی و پژوهشی که به افراد حقیقی یا حقوقی توسط دولت یا مؤسسات عمومی یا خصوصی اهدا می‌شود، مشمول معافیت مالیاتی است.
- معافیت اختراع و اکتشاف: درآمد حاصل از اختراع و اکتشاف که به افراد حقیقی یا حقوقی توسط دولت یا مؤسسات عمومی یا خصوصی اهدا می‌شود، مشمول معافیت مالیاتی است.
- معافیت سپرده‌های بانکی: سود حاصل از سپرده‌های بانکی که به افراد حقیقی یا حقوقی پرداخت می‌شود، مشمول معافیت مالیاتی است.
- معافیت جهیزیه و مهریه: جهیزیه و مهریه که به افراد حقیقی یا حقوقی پرداخت می‌شود، مشمول معافیت مالیاتی است.
- معافیت فعالیت‌های کشاورزی: فعالیت‌های کشاورزی، روستایی و عشایری معافیت مالیاتی دارند.
- معافیت حقوق افراد شاغل در مناطق کمتر توسعه‌یافته: حقوق افراد شاغل در مناطق کمتر توسعه‌یافته که توسط دولت تعیین می‌شوند، مشمول معافیت مالیاتی هستند.
- معافیت فعالیت‌های آموزشی: درآمد حاصل از تعلیم و تربیت در مدارس غیرانتفاعی، آموزشگاه‌های آزاد فنی و حرفه‌ای، دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی غیرانتفاعی، مهدکودک‌ها در مناطق کمتر توسعه‌یافته و روستایی، درآمد باشگاه‌ها و مؤسسات ورزشی که از سازمان تربیت‌بدنی مجوز دارند و غیره معاف از پرداخت مالیات است.
- معافیت فعالیت بخش‌های تعاونی: فعالیت بخش‌های تعاونی که توسط دولت یا مؤسسات عمومی یا خصوصی انجام می‌شود، مشمول معافیت مالیاتی است.
- معافیت بخش صادرات: بخش صادرات کشور که توسط دولت یا مؤسسات عمومی یا خصوصی انجام می‌شود، مشمول معافیت مالیاتی است.
- معافیت صنایع دستی: صنایع دستی که توسط افراد حقیقی یا حقوقی انجام می‌شود، مشمول معافیت مالیاتی است.
- معافیت فعالیت‌های تولیدی، معدنی و گردشگری: فعالیت‌های تولیدی و معدنی که توسط دولت یا مؤسسات عمومی یا خصوصی انجام می‌شود، مشمول معافیت مالیاتی است. همچنین فعالیت‌های گردشگری که توسط افراد حقیقی یا حقوقی انجام می‌شود، مشمول معافیت مالیاتی است.