اظهارنامه مالیاتی
اظهارنامه مالیاتی، سندی است که اشخاص حقیقی و حقوقی برای محاسبه و پرداخت مالیات بر درآمد به سازمان امور مالیاتی ارائه می‌دهند. این اسناد به‌صورت الکترونیکی از طریق وبسایت‌هایی مانند www.intamedia.ir و tax.gov.ir قابل‌تکمیل و ارسال هستند و درآمد فرد یا نهاد را نسبت به میزان مالیات قابل پرداخت محاسبه می‌کنند.
تکمیل و ارسال به‌موقع اظهارنامه مالیاتی اهمیت ویژه‌ای دارد، چرا‌که در صورت ارائه ندادن آن به سازمان، ممیزین مالیاتی میزان مالیات را تعیین کرده و افراد ملزم به پرداخت آن خواهند بود. اشخاص حقیقی تا پایان خرداد ماه سال 1403 فرصت دارند تا اظهارنامه مربوط به سال مالی 1402 را تکمیل کنند.
ارائه دقیق و به موقع اظهارنامه مالیاتی، نشان‌دهنده پایبندی به اصول شفافیت و صداقت مالی است و موجبات اطمینان سازمان‌های دولتی و مودیان احتمالی را فراهم می‌آورد.
تفاوت اظهار نامه با سایر اسناد مالی
اظهارنامه مالیاتی و سایر اسناد مالی هر دو اطلاعات مهمی درباره وضعیت مالی یک شخص یا شرکت ارائه می‌دهند، اما تفاوت‌های اساسی بین آن‌ها وجود دارد:
- اظهارنامه مالیاتی: این سند به‌طور خاص برای محاسبه و پرداخت مالیات بر درآمد تهیه می‌شود. اظهارنامه مالیاتی جزئیات درآمد قابل مالیات و مالیات سالانه را مشخص می‌کند و به سازمان امور مالیاتی ارائه می‌گردد. این سند به سازمان‌های دولتی اجازه می‌دهد تا به‌طور موثر بر میزان مالیات قابل پرداخت نظارت کنند.
- سایر اسناد مالی: اسنادی مانند صورت‌های مالی، گزارش‌های سود و زیان، و ترازنامه، جزئیات مالی کلی یک شرکت یا شخص حقیقی را برای اهداف حسابرسی، ارزیابی و تجزیه و تحلیل درون سازمانی فراهم می‌کنند. این اسناد بیشتر برای طرف‌های ذی‌ربط داخلی و خارجی تهیه می‌شوند.
بنابراین، اظهارنامه مالیاتی بر محاسبه مالیات تمرکز دارد، در حالی که سایر اسناد مالی بر ارائه یک تصویر کلی از وضعیت مالی یک نهاد برای مقاصد مختلف تمرکز دارند. این تفاوت در هدف از تهیه این اسناد و همچنین در محتوا و جزئیات ارائه شده در آن‌ها منعکس می‌شود.
چه اشخاصی موظف به ارائه ی اظهارنامه الکترونیکی مالیاتی هستند؟
بر اساس قوانین مالیاتی ایران، اشخاص زیر موظف به ارائه اظهارنامه الکترونیکی مالیاتی هستند:
- تمام اشخاص حقیقی که در سرزمین ایران فعالیت‌های مالی دارند و از معافیت مالیاتی برخوردار نیستند.
- تمام اشخاص حقوقی که در محدوده جغرافیایی کشور ایران فعالیت می‌کنند و از معافیت مالیاتی برخوردار نیستند.
- اشخاص حقیقی و حقوقی ایرانی که در خارج از کشور به کار و فعالیت مشغول هستند، اما درآمد آن‌ها از داخل ایران است.
- اشخاص حقیقی و حقوقی که در خارج از کشور اقامت دارند ولی درآمد آن‌ها از فعالیت‌های داخل ایران است.
- تمامی اتباع غیر ایرانی (اعم از حقیقی یا حقوقی) که در ایران به فعالیت اقتصادی و کسب درآمد مشغول هستند.
در مقابل، برخی از نهادها و افراد مانند شهرداری‌ها، سازمان‌های دولتی، موسسات و وزارت‌خانه‌ها، کارگران، صیادان، عشایر و شرکت‌های تعاونی دانش آموزی و دانشجویان از تسلیم اظهارنامه مالیاتی معاف هستند.
چند نوع اظهار نامه برای اعلام درآمد داریم؟
در ایران، انواع مختلفی از اظهارنامه‌های مالیاتی برای اعلام درآمد وجود دارد که شامل موارد زیر است:
- اظهارنامه مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی: این اظهارنامه توسط اشخاص حقوقی تکمیل می‌شود و جزئیات مالیاتی مربوط به درآمدهای آن‌ها را شامل می‌شود.
- اظهارنامه مالیات بر درآمد افراد حقیقی: این اظهارنامه برای افراد حقیقی است تا اطلاعات درآمدهای خود را برای تعیین مالیات ارائه دهند.
- اظهارنامه مالیات بر درآمد املاک: این اظهارنامه توسط افرادی که درآمد املاک دارند تکمیل می‌شود و برای تعیین مالیات بر درآمد املاک استفاده می‌شود.
- اظهارنامه مالیاتی انحلال شرکت‌ها: در فرآیند انحلال شرکت‌ها، این اظهارنامه برای ارائه اطلاعات مالیاتی و گزارش موارد مربوطه استفاده می‌شود.
این اظهارنامه‌ها به سازمان امور مالیاتی کشور ارائه می‌شوند و برای محاسبه مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی و حقوقی مورد استفاده قرار می‌گیرند. هر کدام از این اظهارنامه‌ها دارای جزئیات و اطلاعات مخصوص به خود هستند که باید با دقت تکمیل و ارسال شوند.
نحوه تنظیم اظهار نامه مالیاتی
برای تنظیم اظهارنامه مالیاتی در ایران، مراحل زیر را باید دنبال کنید:
1. اتصال به اینترنت: ابتدا اطمینان حاصل کنید که رایانه شما به اینترنت متصل است.
2. ورود به سامانه مالیاتی: به سامانه اظهارنامه مالیاتی به نشانی [tax.gov.ir] مراجعه کنید.
3. ثبت نام یا ورود به حساب کاربری: اگر قبلاً ثبت نام کرده‌اید، با نام کاربری و رمز عبور خود وارد شوید. در غیر این صورت، برای ایجاد حساب کاربری جدید اقدام کنید.
4. تکمیل اطلاعات درخواستی: اطلاعات هویتی و مالی خود را در فرم‌های مربوطه وارد کنید.
5. بررسی و تأیید اطلاعات: پیش از ارسال نهایی، نسخه پیش‌نویس اظهارنامه را چاپ کرده و اطلاعات را بررسی و تأیید کنید.
6. ارسال اظهارنامه: پس از تأیید، اظهارنامه را به سازمان امور مالیاتی کشور ارسال کنید.
7. دریافت کد رهگیری: پس از ارسال، کد رهگیری دریافت کنید که نشان‌دهنده ثبت اظهارنامه شما در سیستم است.
8. پرداخت مالیات: در صورت نیاز، قبض مالیاتی را به صورت الکترونیکی دریافت و مالیات متعلقه را پرداخت کنید.
این مراحل به شما کمک می‌کند تا اظهارنامه مالیاتی خود را به درستی و به موقع تنظیم و ارسال کنید. توجه داشته باشید که دقت در وارد کردن اطلاعات و رعایت مهلت‌های قانونی بسیار مهم است تا از جرائم مالیاتی احتمالی جلوگیری شود.
مدارک مورد نیاز جهت تکمیل اظهارنامه مالیاتی
برای تکمیل اظهارنامه مالیاتی در ایران، مدارک و اسناد مورد نیاز بسته به نوع فعالیت و گروه مالیاتی متفاوت است. به طور کلی، مدارک زیر ممکن است مورد نیاز باشند:
1. اطلاعات هویتی و مکانی مودیان
2. کد اقتصادی وکد رهگیری ثبت نام
3. شناسه ملی (برای اشخاص حقوقی)
4. تراز مالی کل و معین شرکت
5. لیست هزینه‌ها و درآمدها
6. لیست گردش موجودی
7. گزارش عملکرد دارایی
8. اطلاعات دفاتر حقوقی شرکت
برای اطلاعات دقیق‌تر و متناسب با نوع فعالیت و گروه مالیاتی خود، بهتر است به سامانه مالیاتی به نشانی tax.gov.ir مراجعه کنید یا با یک مشاور مالیاتی متخصص در این زمینه مشورت نمایید.
چه مواردی باید در اظهار نامه وارد شود
چه مواردی باید در اظهار نامه وارد شود؟
برای تکمیل اظهارنامه مالیاتی در ایران، موارد زیر باید وارد شوند:
1. کد کاربری و رمز عبور ارائه شده از اداره دارایی
2. اطلاعات هویتی مودیان بر طبق اساسنامه
3. اطلاعات شرکای اشخاص حقوقی
4. اطلاعات سود و زیان اشخاص حقوقی
5. اطلاعات ترازنامه شرکت
6. اطلاعات حسابداری اظهارنامه مالیاتی
7. صورت سود و زیان سال مالی
8. مبلغ خرید تجهیزات، مواد اولیه و امکانات (اگر مرتبط با فعالیت شما باشد)
9. مبلغ درآمد حاصل از فروش یا ارائه خدمات
10. صورت بهای تمام شده کالاها یا خدمات ارائه شده
11. مبلغ مالیات‌های پرداخت شده
زمان بررسی اظهارنامه الکترونیکی
بررسی اظهارنامه الکترونیکی در ایران پس از ارسال توسط مودیان مالیاتی انجام می‌شود. معمولاً، اداره امور مالیاتی تا سه ماه فرصت دارد تا اظهارنامه‌های ارسالی را بررسی کند. پس از بررسی، نتایج در قالب یک برگه تشخیص به مودی اعلام می‌شود.
برای اشخاص حقیقی، مهلت ارسال اظهارنامه معمولاً تا۳۱ خرداد هر سال است و در صورتی که اشکال یا ایرادی در تکمیل اظهارنامه وجود داشته باشد، مودیان تا۳۰ روز فرصت دارند تا اظهارنامه مالیاتی خود را ویرایش و اصلاح کنند. اشخاص حقوقی نیز تا 31 تیر ماه فرصت دارند تا اظهارنامه خود را ارسال کنند، مگر اینکه پایان سال مالی آن‌ها با اسفند ماه متفاوت باشد، در این صورت باید ۴ ماه پس از پایان سال مالی مذکور در اساسنامه شرکت، اظهارنامه خود را ارسال کنند.
نقش دفاتر قانونی در تسلیم اظهار نامه مالیاتی
دفاتر قانونی نقش مهمی در فرآیند تسلیم اظهارنامه مالیاتی دارند. این دفاتر شامل دفتر کل، دفتر روزنامه و دفتر مشاغل هستند که باید توسط تمامی شرکت‌ها، موسسات و سازمان‌هایی که ملزم به پرداخت مالیات هستند، برای ثبت تراکنش‌ها و رویدادهای مالی استفاده شوند.
این دفاتر باید به صورت دقیق و منظم تحریر شوند و تمامی عملیات مالی مرتبط با درآمدها و هزینه‌ها را ثبت کنند. پس از پایان سال مالی، دفاتر تکمیل شده باید به همراه اظهارنامه مالیاتی به اداره مالیاتی تحویل داده شوند تا برای محاسبه مالیات بر درآمد مورد استفاده قرار گیرند.
تحریر دقیق دفاتر قانونی به اداره مالیاتی این امکان را می‌دهد که درآمد واقعی و مالیات قابل پرداخت را به صورت عادلانه و دقیق محاسبه کند. در صورتی که دفاتر به درستی تحریر نشوند، ممکن است مالیات به صورت علی‌الرأس محاسبه شود که می‌تواند برای مودیان مالیاتی مشکل‌ساز باشد.
بنابراین، دقت در تحریر دفاتر قانونی و ارائه اطلاعات صحیح و کامل در اظهارنامه مالیاتی از اهمیت بالایی برخوردار است و می‌تواند در جلوگیری از مشکلات مالیاتی و جرائم احتمالی نقش موثری داشته باشد.
زمان ارسال اظهارنامه مالیاتی در صورت عدم تطابق سال مالی با سال مالیاتی
در صورتی که سال مالی شرکت با سال مالیاتی اداره مالیات تطابق نداشته باشد، اشخاص حقوقی باید اظهارنامه مالیاتی خود را ۴ ماه پس از پایان سال مالی که در اساسنامه شرکت مشخص شده است، ارسال کنند. به عنوان مثال، اگر پایان سال مالی شرکتی در ماه مهر باشد، آن شرکت تا پایان بهمن ماه فرصت دارد تا اظهارنامه مالیاتی خود را تسلیم کند.
اگر سال مالی شرکت در اسفند ماه به پایان برسد، مهلت ارسال اظهارنامه تا پایان ۳۱ تیر ماه سال بعد است. همچنین، در صورت وجود ایراد یا اشکال در اظهارنامه، مودیان ۳۰ روز فرصت دارند تا اظهارنامه خود را ویرایش و اصلاح کنند.